Dagelijks leven

over een pomerans en zoute vis

Tijdens de Late Middeleeuwen ontstonden vele manuscripten waarin men allerlei adviezen kon lezen over het behouden van een goede gezondheid. Deze adviezen liepen uiteen van het in stand houden van een goed slaap-waakritme, beweging en het dragen van kleding dat was aangepast aan het seizoen tot reiniging en een goed gemoed. Deze manuscripten ontstonden nadat onbekende Grieks Arabische kennis daaromtrent in West Europa beschikbaar kwam vanaf omstreeks 1200. Men schreef ook in de Lage Landen in de volkstaal Middelnederlands vele manuscripten met allerlei adviezen. Alles was verbonden met de gezondheids- en voedingsleer. Ook in de speciale kruidenboeken met beschrijvingen van geneeskrachtige planten werd aandacht gegeven aan het geestelijk welbevinden van de mens.

Enkele adviezen:

Als het gemoed wat te wensen overliet moest men op zoek gaan naar een oplossing. De wrangwortel bood bijvoorbeeld dan uitkomst. Deze wortel hielp de zwaarmoedige en melancholische mens op de goede weg. En als je dan daarna de in wijn ingelegde bladeren van pimpernel gebruikte werd het hart verlicht en werd de mens verheugd.

Maar als je via mooie muziek of een preparaat van een of ander kruid een goed gemoed had verkregen, dan diende je geen zoute vis te eten. Daarvan werd je melancholisch. Dan kon je maar beter een pomerans nemen of venkel. Daarvan kreeg je een blij gemoed. Dat kreeg je ook van de graansoort spelt. Hildegard von Bingen, Benedictijnen abdis, schrijfster, filosofe, zieneres en bovenal plantkundige van omstreeks 1140, schreef over spelt dat het volgens de humorenleer goed bloed maakte, het gemoed reinigde en ook blij maakte. Het is maar dat u het weet.

Bovenstaande tekst vindt haar basis in de boeken gerechten en gezondheid in de middeleeuwen, respectievelijk het eerste en het achtste boek uit de twaalfdelige serie vore ene maeltijt met smakelijcheit. Zie voor verdere informatie het hoofdstuk BOEKEN van deze website.

AFBEELDING

Banket van Caesar en Cleopatra, La grant hystoire Cesar, manuscript 1479, graafschap Vlaanderen,
British Library