Over tafelmanieren en andere zaken

toenadering aan tafel

Aan geliefden werden in de Middeleeuwen tafelmanieren geadviseerd. Dat is onder andere te lezen in hetzelfde manuscript dat ook aan de orde is in over adviezen in de liefde, één van de onderwerpen van dit hoofdstuk Inspirerend. Het betreft het manuscript Clef D’Amors of Sleutel van de Minne. Hierin worden zowel aan de man als aan de vrouw adviezen gegeven. Sommige zijn opmerkelijk te noemen en andere bijzonder. Maar bepaalde adviezen misstaan in onze Moderne Tijd niet.

De adviezen zijn duidelijk geschreven voor personen die (redelijk) bemiddeld waren. Dat blijkt uit zaken die worden benoemd die alleen voorkwamen tijdens feestmaaltijden van edelen, gegoede burgerij en (rijke) kooplieden. Door de adviezen heen schemert een zeer rijk gedekte tafel vol met vruchten, kazen, wijnen, broden, serviesgoed, kaarsen en bloemen. Bedienden lopen af en aan met heerlijke gerechten die meestal per twee personen op een schaal werden geserveerd. Iedere genodigde had meestal eigen bestek en een eigen bord. Maar meestal werd soep geserveerd in één grote soepkom waar twee personen uit aten. Een goed moment voor twee geliefden zullen we maar zeggen.

Adviezen aan de man:

- Drink uit dezelfde beker waaruit wordt gedronken (door de vrouw) én zet op dezelfde plaats de lippen aan het glas. Hiermee uit je ware liefde.
- Neem hetzelfde voedsel van de schotel en beroer haar hand als jullie beiden voedsel pakken.
- Laat je geliefde als eerste het voedsel nemen en laat haar als eerste drinken. Kopieer het gedrag.
- Geef altijd je eigen bloemenkrans op je hoofd aan haar.
- Beroer nooit zomaar onder tafel de voet van je naaste. Deze kan namelijk van een ander zijn.
- Voer aan tafel geen twistgesprekken en blijf de gehele tijd dezelfde. Laat drank je dan ook niet veranderen.
- Als de kom water langskomt om de handen te wassen, neem je geliefde bij de hand, zodat zij als eerste haar handen kan schoonmaken.

Adviezen aan de vrouw:

- Stop zulke kleine stukjes in de mond, dat je lippen ze niet raken. Ze mogen niet vet worden.
- De vingers mogen maar gedeeltelijk vet worden.
- Veeg je lippen af, voordat je een beker of een glas neemt. Dat voorkomt vetoogjes.
- Neem liever zout of mosterd in plaats van knoflook. Het bederft de adem.
- Zit rechtop en blijf wakker. Als je insluimert sla je misschien kreten uit of je spreekt wartaal of nog erger, de waarheid.
- Eet en drink met mate en wees elegant aan tafel.

vore ene maeltijt met smakelijcheit!

AFBEELDING

Minnaar plaatst zijn hart in het hart van een margriet, illustratie bij Livre d’Amour, een gedicht van Pierre Sala opgedragen aan Marguerite Builloud, het gedicht is een onderdeel van Emblesmes et Devises d’Amour, een verzameling liefdesgedichten, manuscript van omstreeks 1500, koninkrijk Frankrijk.
British Library